Het recht op eerbiediging van het privéleven is een grondrecht en moet ook door de werkgever gerespecteerd worden. Anderzijds heeft de werkgever recht op controle op de (professionele) activiteiten van de werknemer. Verschillende wetteksten zijn op deze situatie van toepassing. Marlex zet kort de belangrijkste collectieve arbeidsovereenkomsten op een rij.
Controle op de elektronische online-communicatiegegevens
CAO nr. 81 regelt het controlerecht van de werkgever op elektronische gegevens: e-mail en gebruik van het internet door de werknemer.
Onder internet gebruik valt bijvoorbeeld ook het surfen naar websites van sociale media. We benadrukken dat over de toegang zelf tot onlinediensten en sociale media, uiteraard enkel de werkgever beslist. U kan dus gerust bepalen dat er bepaalde websites niet toegankelijk zijn van op uw netwerk, zoals bijvoorbeeld Facebook.
Naast het bepalen van enkele algemene “spelregels” over het professioneel en privé e-mail en internetgebruik, voert de CAO nr. 81 ook de mogelijkheid in tot een beperkte vorm van controle, tenminste voor de werkgevers die daarrond een beleid hebben ingevoerd en gecommuniceerd aan hun personeel (zgn. “e-mail en internetpolicy”).
Het gaat om een “trapsgewijze” controle, die enkel voor bepaalde doeleinden mag gebruikt worden en steeds transparant en proportioneel moet zijn. In een eerste fase mag u enkel globale gegevens controleren, zonder dat u individuele werknemers kan identificeren. Indien er bij deze controle onregelmatigheden worden vastgesteld, moet u de werknemers hiervan in principe vooraf inlichten (“indirecte individualisering”) en hen verwittigen dat er bij de volgende onregelmatigheid kan overgegaan worden tot een individualisering van de gegevens. Stelt u in een tweede fase opnieuw een onregelmatigheid vast, dan mag u controleren van welke werknemer de onregelmatigheid afkomstig is. Uitzonderlijk mag u direct overgaan tot individualisering, zonder vooraf te verwittigen. Van de concrete inhoud van privé berichten, mag u echter geen kennis nemen. Wanneer een werknemer verantwoordelijk wordt geacht voor een nieuwe onregelmatigheid, moet hij de kans krijgen om zijn foutieve gebruik tijdens een persoonlijk gesprek te rechtvaardigen.
Camerabewaking op de arbeidsplaats
Ook wat betreft het plaatsen van camera’s op de werkvloer, hebben de sociale partners een interprofessionele CAO (CAO nr. 68) afgesloten.
Camerabewaking is enkel toegelaten voor bepaalde doeleinden. Indien deze camera’s worden geïnstalleerd voor de veiligheid en gezondheid, bescherming van de goederen van de onderneming of controle van het machinale productieproces, dan mag de camerabewaking voortdurend georganiseerd worden.
Beoogt u daarentegen de controle van de arbeid van de werknemers, dan mag deze camerabewaking enkel tijdelijk zijn (hiermee bedoelt men : gedurende afgebakende tijdsperiodes functioneren).
In alle gevallen moeten de werknemers op voorhand geïnformeerd worden over de camerabewaking, het aantal camera’s, het doel van de bewaking en het al dan niet bewaren van de beelden.
Als u een bewakingscamera plaats moet u hiervan ook aangifte doen bij de Privacycommissie.
Uitgangscontroles georganiseerd door de werkgever
Een derde collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in de Nationale Arbeidsraad, de CAO nr. 89, organiseert de controle van de werknemers bij het verlaten van de werkplaats, gericht op het vaststellen of het voorkomen van ontvreemding van goederen van de onderneming. Deze controle kan gebeuren door technische of elektronische detectiesystemen of door bewakingsagenten. In dat laatste geval mag u maar overgaan tot een steekproefsgewijze controle.
Invoeren van een controlemaatregel
De gemene deler voor de drie CAO’s die wij hierboven bespraken, is de verplichting voor u als werkgever, om hierover vooraf een transparant beleid op te stellen en dit in de onderneming in te voeren en te communiceren aan de werknemers of hun vertegenwoordigers in de sociale overlegorganen.
Doet u dit niet, dan kan het verzamelde bewijs mogelijk niet gebruikt worden, en is “alle moeite voor niets”. Marlex kan u helpen bij het opstellen van een evenwichtige e-mail- en internetpolicy, of het correct invoeren van camerabewaking of uitgangscontroles op de werkplaats.
