Eén van de compenserende maatregelen die in het kader van de hervorming van de vennootschapsbelasting is voorzien, is de pro rata taxatie van een kapitaalvermindering. Op heden kan een kapitaalvermindering volledig belastingvrij naar de aandeelhouders vloeien, maar dit zal in de toekomst niet langer kunnen. Maar ook wie nu nog snel een kapitaalvermindering wil doorvoeren om te anticiperen op de nieuwe maatregel, past beter op zijn tellen.
Huidige situatie: kapitaalvermindering kan volledig belastingvrij
Op vandaag heeft een vennootschap bij de uitkering van middelen aan haar aandeelhouders een vrij keuze over de wijze waarop de uitkering gebeurt. Bij de uitkering van reserves als dividend is in de regel roerende voorheffing verschuldigd. Omdat de afgelopen jaren het tarief inzake roerende voorheffing is gestegen naar 30%, zochten vennootschappen naar alternatieve mogelijkheden.
Het doorvoeren van een kapitaalvermindering kon een interessant alternatief vormen. Wanneer een kapitaalvermindering wordt toegerekend op het werkelijk gestort kapitaal, dan is op die uitkering geen roerende voorheffing verschuldigd.
Het vrije keuzerecht bij uitkering van vennootschapsmiddelen zal vanaf volgend jaar vervallen.
Toekomst: pro rata aanrekening
Vanaf 2018 zal het verplicht worden om een uitkering aan de aandeelhouders pro rata toe te rekenen op het gestorte kapitaal enerzijds en de reserves anderzijds. Dit heeft tot gevolg dat het deel van de uitkering dat zal toegerekend worden op de reserves, zal onderworpen worden aan de roerende voorheffing. Enkel het deel van de uitkering dat zal worden toegerekend op het werkelijk gestort kapitaal, blijft onbelast.
Een volledige belastingvrije kapitaalvermindering zal bijgevolg niet meer kunnen gebeuren.
Ter verduidelijking een voorbeeld:
Stel een vennootschap heeft op vandaag een eigen vermogen van 2.100.000 euro, samengesteld uit gestort kapitaal van 700.000 euro en belaste reserves ten belope van 1.400.000 euro.
De vennootschap wenst op vandaag een kapitaalvermindering van 100.000 euro door te voeren. Op vandaag kan deze kapitaalvermindering volledig aangerekend worden op het gestort kapitaal, waardoor geen roerende voorheffing verschuldigd zal zijn. Het bedrag van 100.000 euro kan op vandaag op een zeer voordelige manier uit de vennootschap worden gehaald.
Vanaf 2018 zal diezelfde kapitaalvermindering van 100.000 euro deels aangerekend worden op de belaste reserves, meer bepaald ten belope van de verhouding tussen het bedrag aan belaste reserves op het geheel van het eigen vermogen: 100.000 euro x 66,66% (1.400.000/2.100.000) zal worden toegerekend op de belaste reserves, zijnde 66.666,00 euro. Het saldo zal worden toegerekend op het gestort kapitaal.
Op het bedrag van 66.666 euro zal roerende voorheffing van 30% verschuldigd zijn.
Nu nog snel een kapitaalvermindering doorvoeren?
Een vennootschap zou kunnen overwegen om nog snel in 2017 een kapitaalvermindering door te voeren. Dit lijkt echter niet zonder risico te zijn. De fiscus zal dergelijke transacties immers met de nodige argwaan bekijken. Uit enkele recente rulingaanvragen blijkt dat de fiscus van oordeel is dat een kapitaalvermindering kan worden afgetoetst aan de algemene antimisbruikbepaling (zie bvb. ruling 2017.152). Concreet meent de fiscus dat zij een kapitaalvermindering zou kunnen herkwalificeren als een dividenduitkering, indien de kapitaalvermindering niet kan worden verantwoord door economische motieven.
